برای بیست ویکم تیر

موضوع  حجاب به عنوانی یک امر چند وجهی در دین اسلام مطرح است؛ از یک طرف موضوعیست  اجتماعی و فرهنگی، از طرف دیگر عبادی. درواقع به علت همین وجه اجتماعی-فرهنگی آن و اینکه یک عمل عبادیِ صرف نیست، باید مورد توجه ویژه قرار بگیرد. اما سؤال اینجاست که چرا با وجود رفتارهایی که در حمایت از حجاب و برای ترویج آن در جامعه انجام می شود، باز هم وضعیت حجاب در یک جامعه اسلامی این گونه است و در شرایط اسفباری به سر می برد؟ شاید همه ما افراد دغدغه مند زیادی در این رابطه بشناسیم اما چراهرچه در زمان پیش می رویم با یک سیر نزولی مواجهیم؟ گویا بیشتر از اینکه اقدام عملیِ موثر در این باره انجام شود، به رفتارهای شعارگونه و نمادین بسنده می شود؛ طوری که همه جا حرف از حجاب هست اما واقعیت آن مهجور مانده است.

هرچند پرداختن به ابعاد مختلف این بحث مجال بیشتری را می طلبد و نمی توان در چنین فرصتی جوانب موضوع را بررسی نمود، اما در این یادداشت به دو نکته حائز اهمیت در این باره می پردازیم که به نوعی به برخی از دلایل شرایط کنونی حجاب اشاره دارند.

نکته اول توجه به عفاف و حیا است.نپرداختن به عفاف و حیا در کنار حجاب آسیب جدی به این قضیه وارد می کند.چراکه حجاب در مکتب اسلام، زیرمجموعه بحث عفاف مطرح می شود و اخص از آن است و در واقع از این زاویه است که می توان به سوالات پیرامون آن به درستی پاسخ داد. به طور مثال پرداختن به صرفِ حجاب سبب می شود که در فیلم های شبکه ها ی تلوزیونی ما، تأکی و نظارت بر رعایت ظاهر حجاب (البته تا حدودی )هست در حالیکه در همان فیلم ها  مسأله عفاف که بحث کلی تریست رعایت نشده و فیلم نه تنها روایتگر بلکه تأیید کننده روابط نادرست با نامحرم هم هست. در اینجا شاید حجاب ظاهری رعایت شده اما پایه و اساس آن که حیا و عفت است نادیده گرفته شده است. حال "تو خود حدیث مفصل بخوان از این مجمل"...

نکته بعدی که به نظر حائز اهمیت است اینکه فراموش نکنیم حجاب و عفاف به عنوان یکی از احکام اسلامی،در کنار سایر احکام و مسائل این مکتب ( همچون عدالت اجتماعی، جهاد، مبارزه با ظلم و فسادو…)معنا می دهد و در اثر پیشبرداین  امور، موضوع عفاف نیز به سمت و سوی بهتری هدایت خواهد شد. به عبارت دیگر در در ترویج حجاب و عفاف و در برنامه ریزی های خرد و کلان در این زمینه، باید این نکته مورد توجه قرار گیرد  که به احکام اسلام( به خصوص احکام اجتماعی) باید به صورت یک مجموعه نگاه کرد که رشد هر کدام در دیگری تأثیرگذار است و عدم توجه به هریک، موجب نقص در کل مجموعه است.

پانوشت:

1. بیست و یکم تیرماه سالروز قیام مردم مشهد در سال 1314 شمسی است که در اعتراض به قانون کشف حجاب رضاخان در مسجد گوهرشاد به گلوله بسته شدند 
2. پیشنهاد میکنم نگاهی بیندازید به دو کتاب "حجاب بی حجاب" و "حجاب با حجاب" از محمدرضا زائری